भारतात इन्कम टॅक्स ऐक्टमधील अनेक सेक्शननुसार अपंग व्यक्तींना फायदे दिला जातो. असेच एक म्हणजे इन्कम टॅक्स ऐक्टचे सेक्शन 80U.

या लेखात, आम्ही 80 U डीडक्शन्स, लिमिट आणि त्यातील विविध पैलूंवर चर्चा केली आहे.

त्यांच्याबद्दल डिटेल जाणून घेण्यासाठी वाचा.

इन्कम टॅक्स ऐक्ट, 1961 च्या सेक्शन 80U नुसार अपंग असलेल्या टॅक्सपेअर्सना टॅक्स डीडक्शनचा फायदा मिळतो. या सेक्शनअंतर्गत देण्यात येणाऱ्या फायदा घेण्यासाठी व्यक्तींनी अधिकृत मेडिकल प्राधिकरणाचे मेडिकल प्रमाणपत्र सादर करणे आवश्यक आहे.

सरकारी हॉस्पिटलमधील बालरोग न्यूरोलॉजिस्ट, सिव्हिल सर्जन, एमडी (न्यूरोलॉजी), सीएमओ 80U डीडक्शन्स मिळविण्यासाठी आवश्यक मेडिकल प्रमाणपत्र देऊ शकतात.

वर नमूद केलेल्या परिच्छेदावरून हे स्पष्ट होते की अपंग असलेल्या निवासी भारतीय टॅक्सपेअर्सना इन्कम टॅक्स ऐक्टच्या सेक्शन 80U अंतर्गत टॅक्स फायदा मिळू शकतो. इथे प्रश्न पडतो की सेक्शन 80U नुसार अपंग कोण आहे? खालील भाग वाचा, आणि आपल्याला उत्तर मिळेल.

अपंग (समान संधी, हक्कांचे संरक्षण आणि पूर्ण) ऐक्ट, 1955 नुसार मेडिकल प्राधिकरणाने प्रमाणित केलेल्या 40% अपंगत्व असलेल्या व्यक्तींना अपंग म्हणून परिभाषित केले जाते. अपंगत्वाच्या स्थिति किंवा कॅटेगरीझ 7 प्रकारच्या असतात. हे आहेत,

मिनिमल व्हिजन 80 U

ज्या व्यक्तींना दृष्टीदोष आहे (शस्त्रक्रियेद्वारेही असाध्य आहे) परंतु विशिष्ट उपकरणांची मदत घेऊन ते बघू शकतात अशा व्यक्तींसाठी इन्कम टॅक्स डीडक्शन्स उपलब्ध आहे.

अंधत्व

ज्या व्यक्तींची दृष्टी 20 अंशांनी लिमिटेड आहे किंवा दृष्टीचा अभाव आहे किंवा 6160 पेक्षा जास्त नाही (सुधारात्मक लेन्स वापरल्यानंतर) व्हिज्युअल तीक्ष्णता या अपंग कॅटेगरीत येईल. या व्यक्तींना टॅक्स सूट मिळू शकणार आहे.

बरा झालेला कुष्ठरोग

कुष्ठरोगातून बरे झालेल्या परंतु डोळा, हात किंवा पायाचे योग्य कार्य गमावलेल्या व्यक्ती अपंग व्यक्ती (समान संधी, हक्कांचे संरक्षण आणि पूर्ण) ऐक्ट, 1955 अंतर्गत स्वतःला अपंग म्हणून सादर करू शकतात. ही व्याख्या त्या व्यक्तींना लागू होते, ज्यात गंभीर विकृती असलेल्या ज्येष्ठ व्यक्तींचा समावेश आहे जे त्यांना कोणताही फायदेशीर व्यवसाय करण्यापासून प्रतिबंधित करतात.

लोको मोटर अपंगत्व

पायात अपंगत्व किंवा हाडे, स्नायू आणि सांध्याशी संबंधित अपंगत्व असलेल्या व्यक्ती या कॅटेगरीत येतात.

मतीमंद

ज्या व्यक्तींचा मानसिक विकास लिमिटेड किंवा अपूर्ण असतो, अशा व्यक्ती अपंगत्वाच्या कॅटेगरीत मोडतात. या मेडिकल परिस्थितीमुळे बुद्धिमत्तेची असामान्य पातळी उद्भवू शकते.

मानसिक आजार

अपंग व्यक्ती (समान संधी, हक्कांचे संरक्षण आणि पूर्ण) ऐक्ट, 1955 नुसार मानसिक अपंगत्व वगळता इतर कोणत्याही प्रकारचे मानसिक विकार अपंगत्व मानले जातात.

कर्णबधिर

जेव्हा एखाद्या व्यक्तीची ऐकण्याची शक्ती 60 डेसिबलपेक्षा जास्त नसते तेव्हा कर्णबधिर होणे हे अपंगत्व मानले जाते.

वरील गोष्टींवरून, 80U डीडक्शनचा क्लेम करण्यास पात्र असलेल्या व्यक्तींची ओळख पटविणे सोपे आहे. तथापि, सेक्शन 80U अंतर्गत गंभीर अपंगत्वाची आणखी एक कॅटेगरी आहे. या वर्गात 80% किंवा त्यापेक्षा जास्त अपंगत्व असलेल्या व्यक्तींचा समावेश आहे. बहुविध अपंगत्व, सेरेब्रल पाल्सी आणि ऑटिझम असलेल्या व्यक्ती या गंभीर अपंगत्वाच्या कॅटेगरीत मोडतात.

आता व्यक्तींना इन्कम टॅक्स ऐक्टअंतर्गत सेक्शन 80U चे मीनिंग आणि या सेक्शनअंतर्गत अपंगत्वाची व्याख्या माहित असल्याने आपण सेक्शन 80U अंतर्गत डीडक्शनचा क्लेम करण्याच्या दस्तऐवजांची रीक्वायरमेंट्स आणि प्रोसेसकडे जाऊ शकतो.

80U डीडक्शनचा क्लेम करण्यासाठी इन्कम टॅक्स विभागाला इन्कमची माहिती देताना अपंगत्व जाहीर करणारे मेडिकल प्रमाणपत्र आणि इतर महत्त्वाची दस्तऐवज सादर करावी लागतात.

टीप: जर एखाद्या अपंग व्यक्तीने या डीडक्शनचा क्लेम केला असेल तर कुटुंबातील इतर कोणताही सदस्य सेक्शन 80DD (नंतर चर्चा केली) अंतर्गत त्याच्या डीडक्शनवर यासाठी क्लेम करू शकत नाही.

सेक्शन 80U अंतर्गत किती डीडक्शन्स मिळते याचा विचार करताय? वाचत रहा!

सेक्शन 80U अंतर्गत देण्यात येणारी डीडक्शन्स दोन भागांमध्ये विभागली जाते. यांच्यासाठी हे आहेत,

अपंग व्यक्ती

40% अपंगत्व असलेल्या व्यक्तींना 80U डीडक्शन्स म्हणून ₹75,000 मिळतील.

गंभीर अपंगत्व असलेल्या व्यक्ती

सेक्शन 56 च्या उपसेक्शन 4 मध्ये नमूद केल्याप्रमाणे 80% किंवा एक किंवा त्यापेक्षा जास्त अपंगत्व असलेल्या व्यक्ती ₹1,25,000 क्लेम करू शकतात. गंभीर अपंगत्वामध्ये ऑटिझम, मानसिक मंदता, सेरेब्रल पाल्सी, मल्टिपल डिसेबिलिटी यांचाही समावेश आहे.

इन्कम टॅक्स ऐक्टच्या एका सेक्शनचा 80U चा जवळचा संबंध आहे आणि डीडक्शन्स मोठ्या प्रमाणात एकमेकांवर अवलंबून असते. म्हणूनच, व्यक्तींना 80U आणि संबंधित विभागांबद्दल कॉम्प्रिहेन्सिव्ह ज्ञान असणे आवश्यक आहे. वाचत रहा!

80U डीडक्शनचा क्लेम करण्यासाठी इसेंशियल दस्तऐवजांची यादी खालीलप्रमाणे आहे.

• मेडिकल प्राधिकरणाकडून अपंगत्व घोषित करणारे मेडिकल प्रमाणपत्र (सामान्य अपंगत्वासाठी).
• गंभीर अपंगत्व असलेल्या व्यक्तींसाठी फॉर्म 10-IA (इन्कम टॅक्स ऐक्टच्या सेक्शन 139 नुसार)

इन्कम टॅक्स ऐक्ट 1961 च्या सेक्शन 80DD नुसार अपंग व्यक्तीचे कुटुंबीय किंवा जवळचे नातेवाईक या सेक्शनअंतर्गत टॅक्स डीडक्शनचा क्लेम करू शकतात. हे सेक्शन अशा व्यक्तींना लागू होते ज्यांनी अपंग व्यक्तीची काळजी घेण्यासाठी इन्शुरन्सचा प्रीमियम म्हणून विशिष्ट रक्कम जमा केली आहे.

दुसरीकडे, अपंग व्यक्ती स्वत: सेक्शन 80 U अंतर्गत देण्यात येणाऱ्या फायद्यांचा क्लेम करू शकतात.

लक्षात ठेवा, 80U आणि 80DD अंतर्गत अपंगांसाठी इन्कम टॅक्समध्ये सूट समान आहे.

इन्कम टॅक्स ऐक्ट, 1961 च्या 80U डीडक्शन्स मुळे अपंगत्व आणि गंभीर अपंगत्व असलेल्या टॅक्सपेअर्सना आर्थिक दिलासा मिळतो. टॅक्स फायदे घेऊ इच्छिणाऱ्या अपंग व्यक्ती किंवा संबंधित कुटुंबातील सदस्यांनी वर नमूद केलेले तपशील लक्षपूर्वक वाचले पाहिजेत आणि सेक्शन 80DD आणि 80U मधील फरक देखील जाणून घ्यावा.

[स्रोत]