डिजिट इन्शुरन्स करा

Pay as you Drive

Car
Bike
9000+ Hospitals

Health
Commercial
Covering Seniors

Travel
Home

ऑनलाइन आणि ऑफलाइन कॅपिटल गेन्स कॅल्क्यूलेशन्स कसे करावे?

कॅपिटल गेन्स हा नफा आहे जो भांडवली मालमत्तेची विक्री करताना तुम्ही ती मालमत्ता खरेदी करताना दिलेल्या मूल्यापेक्षा जास्त रकमेवर विकल्यापासून निर्माण होतो. भांडवली मालमत्तेमध्ये स्टॉक, म्युच्युअल फंड आणि रिअल इस्टेट उत्पादने यासारख्या गुंतवणूक उत्पादनांचा समावेश होतो. दोन प्रकारचे कॅपिटल गेन्स उपलब्ध आहेत - लॉंग टर्मआणि शॉर्ट टर्म कॅपिटल गेन्स.

कॅपिटल गेन्स आणि त्यांच्या इतर महत्त्वाच्या पैलूंची गणना कशी करायची हे जाणून घेण्यास तुम्ही उत्सुक असल्यास, स्क्रोल करत रहा.

Team Digit

कॅपिटल गेन्स कॅल्क्यूलेशन्स करण्यासाठी ऑनलाइन आणि ऑफलाइन प्रक्रिया काय आहेत?

कॅपिटल गेन्सची कोणत्याही अडचणीशिवाय गणना करण्यासाठी ऑनलाइन आणि ऑफलाइन प्रक्रिया पहा:

कॅपिटल गेन्स कॅल्क्यूलेशन्स करण्यासाठी ऑनलाइन प्रक्रिया

मॅन्युअल प्रयत्नांशिवाय कॅपिटल गेन्सचे कॅल्क्यूलेशन करण्यासाठी आणि अंदाजे परिणाम मिळविण्यासाठी तुम्ही कॅपिटल गेन्स कॅल्क्युलेटर सारखी साधने ऑनलाइन शोधू शकता. आपण खालील माहिती प्रविष्ट करणे आवश्यक आहे -

मालमत्तेची विक्री किंमत
मालमत्तेची खरेदी किंमत
खरेदी किंवा विक्रीचा महिना, तारीख आणि वर्ष
गुंतवणुकीचे तपशील, उदाहरणार्थ, रिअल इस्टेट, शेअर्स, सोने, कर्ज किंवा इक्विटी फंड इत्यादीमधील गुंतवणूक.

हे तपशील प्रविष्ट केल्यानंतर, आपण खालील माहितीमध्ये प्रवेश करू शकता -

गुंतवणुकीचा प्रकार
भांडवली नफ्याचा प्रकार, म्हणजे दीर्घ किंवा शॉर्ट टर्म कॅपिटल गेन्स
मालमत्तेच्या खरेदी आणि विक्री वर्षाचा खर्च महागाई निर्देशांक
विक्री आणि खरेदी किंमतीतील फरक
मालमत्तेची विक्री आणि खरेदी यामधील वेळेचे अंतर
मालमत्ता खरेदीची अनुक्रमित किंमत
निर्देशांकासह आणि त्याशिवाय लॉंग टर्म कॅपिटल गेन्स

कॅपिटल गेन्सचे कॅल्क्यूलेशन करण्यासाठी ऑफलाइन प्रक्रिया

जर तुम्हाला इंटरनेटवर प्रवेश नसेल आणि कॅपिटल गेन्स कॅल्क्युलेटर सारखे ऑनलाइन साधन वापरणे सोयीस्कर नसेल, तर घाबरू नका. त्याऐवजी, खाली नमूद केल्याप्रमाणे एक साधा फॉर्म्युला वापरून लॉंग टर्मआणि अल्प-मुदतीच्या भांडवली नफ्यांची मॅन्युअली गणना करण्यासाठी ऑफलाइन प्रक्रियेचे अनुसरण करा.

लॉंग टर्म कॅपिटल गेन्स काय आहेत?

तुम्ही 12 महिन्यांपेक्षा जास्त काळ ठेवलेले गुंतवणूक उत्पादन विकून लॉंग टर्म कॅपिटल गेन्स मिळतो. लॉंग टर्म कॅपिटल गेन्स सूत्र खालीलप्रमाणे आहे -

LTCG = विचाराचे संपूर्ण मूल्य - (अनुक्रमित संपादन खर्च + अनुक्रमित सुधारणा खर्च + मालमत्तेची हस्तांतरण किंमत)

तर,

मालमत्तेची अनुक्रमित संपादन किंमत = संपादन किंमत x विक्री वर्षाचा खर्च महागाई निर्देशांक/खरेदीच्या वर्षाचा महागाई निर्देशांक

मालमत्तेची अनुक्रमित सुधारणा किंमत = सुधारणा किंमत x विक्री वर्षाचा खर्च महागाई निर्देशांक / मालमत्तेत सुधारणा केलेल्या वर्षाचा खर्च महागाई निर्देशांक

लॉंग टर्मभांडवली नफ्याचे मूल्यांकन करताना, तुम्ही कॉस्ट इन्फ्लेशन इंडेक्स. खर्च महागाई निर्देशांक संपादन आणि सुधारणा खर्चांवर लागू होतो आणि नंतर संपूर्ण विचार मूल्यातून वजा केला जातो. त्याच्या ऍप्लिकेशनचे उद्दिष्ट महागाईमुळे मालमत्तेची वाढती किंमत समायोजित करणे आहे, ज्यामुळे मूळ किंमत वाढते आणि कॅपिटल गेन्स कमी होतो.

[स्रोत]

लॉंग टर्म कॅपिटल गेन्सचे कॅल्क्यूलेशन कसे करावे?

वर नमूद केलेल्या खालील सूत्राचा वापर करून मालमत्ता विकल्यानंतर कॅपिटल गेन्सचे कॅल्क्यूलेशन कसे करायचे हे समजून घेण्यासाठी एक उदाहरण घेऊ-

श्री अशोक यांनी 2011 मध्ये ₹ 10,00,000 किमतीचा भूखंड खरेदी केला. जानेवारी 2021 मध्ये, त्याने ही मालमत्ता ₹30,00,000 ला विकली.

तर, प्रश्न असा आहे - लॉंग टर्म कॅपिटल गेन्स किती असेल आणि कर कॅपिटल गेन्सचे कॅल्क्यूलेशन कसे करावे? येथे खालील गणना आहे -

तपशील	रक्कम:
खरेदी खर्च	₹10,00,000
विक्री किंमत	₹30,00,000
सुधारणा खर्च	शून्य
कॉस्ट इन्फ्लेशन इंडेक्स (आर्थिक वर्ष 2020-21 साठी निर्देशांक/आर्थिक वर्ष 2011-12 साठी निर्देशांक; 301/184)	₹1.63
अनुक्रमित खरेदी खर्च (CII x खरेदी खर्च; 1.63 x ₹10,00,000)	₹16,30,000
LTCG (विक्री किंमत - अनुक्रमित खरेदी खर्च)	₹13,70,000
LTCG वर कर दर	20%
कर देय (₹13,70,000 पैकी 20%)	₹2,74,000

तथापि, कलम 112A अंतर्गत समाविष्ट असलेल्या इक्विटी शेअर्स आणि म्युच्युअल फंडांमधून कॅपिटल गेन्सचे कॅल्क्यूलेशन करताना तुम्ही इंडेक्सेशन वापरणे टाळू शकता आणि तुम्ही 20% ऐवजी भांडवली नफ्यावर 10% कर भरण्यास जबाबदार आहात.

[स्रोत]

शॉर्ट टर्म कॅपिटल गेन्स म्हणजे काय?

कायद्यात त्या मालमत्तेसाठी निर्दिष्ट केलेल्या कालावधीपेक्षा कमी कालावधीसाठी मालकीची भांडवली मालमत्ता विकून शॉर्ट टर्म लाभ होतो. शॉर्ट टर्म कॅपिटल गेन्सचे कॅल्क्यूलेशन करण्याचे सूत्र खालीलप्रमाणे आहे -

STCG = संपूर्ण मूल्य विचार - (संपादन खर्च + सुधारणा खर्च + मालमत्तेची हस्तांतरण किंमत).

[स्रोत]

शॉर्ट-टर्म कॅपिटल गेन कसे मोजायचे?

वर नमूद केलेल्या सूत्राचा वापर करून मालमत्ता विकल्यानंतर शॉर्ट टर्म कॅपिटल गेन्सचे कॅल्क्यूलेशन कसे करायचे ते समजून घेऊया:

आकाश एक पगारदार व्यक्ती आहे आणि डिसेंबर 2020 मध्ये ₹16,00,000 किमतीची मालमत्ता खरेदी केली आणि सप्टेंबर 2021 मध्ये ती ₹26,00,000 ला विकली. ब्रोकरेजची किंमत ₹12,000 आहे.

तर, प्रश्न असा आहे - शॉर्ट टर्म कॅपिटल गेन्स किती असेल आणि अशा नफ्यावर कर देय असेल? येथे खालील गणना आहे -

तपशील	रक्कम:
खरेदी खर्च	₹16,00,000
विक्री खर्च	₹26,00,000
ब्रोकरेज खर्च (हस्तांतरण खर्च)	₹12,000
सुधारणा खर्च	शून्य
निव्वळ विक्री मोबदला (₹26,00,000-₹12,000)	₹25,88,000
STCG (निव्वळ विक्री विचार - खरेदी खर्च; ₹25,88,000-₹16,00,000)	₹9,88,000
STCG वर कर दर	सिक्युरिटीज व्यतिरिक्त इतर मालमत्तेची विक्री केल्यामुळे उद्भवणाऱ्या STCG वर सामान्य आयकर स्लॅब दरानुसार कर आकारला जाईल.

[स्रोत]

लॉंग टर्मआणि अल्प-मुदतीच्या भांडवली नफ्यावर कर दर काय आहेत?

लॉंग टर्म आणि शॉर्ट टर्म कॅपिटल गेन्सवर कर दर स्पष्ट करणारे खालील तक्त्याकडे लक्ष द्या -

कॅपिटल गेन्सचे प्रकार	व्यवहाराचे प्रकार	कर दर
LTCG	इक्विटी ओरिएंटेड फंड युनिट्स किंवा इक्विटी शेअर्सचे हस्तांतरण किंवा विक्री 112A अंतर्गत	10% आणि ₹1,00,000 पेक्षा जास्त
LTCG	इक्विटी ओरिएंटेड फंड युनिट्स किंवा इक्विटी शेअर्स व्यतिरिक्त भांडवली मालमत्तेचे हस्तांतरण किंवा विक्री	20%
STCG	इक्विटी-ओरिएंटेड फंड युनिट्स किंवा इक्विटी शेअर्सचे हस्तांतरण किंवा विक्री (STT पेड युनिट्स आणि सिक्युरिटीज.)	15%
STCG	इक्विटी ओरिएंटेड फंड युनिट्स किंवा इक्विटी शेअर्स व्यतिरिक्त भांडवली मालमत्तेचे हस्तांतरण किंवा विक्री	करदात्याच्या आयकर रिटर्नमध्ये जोडले आणि आयकर स्लॅब दरानुसार कर आकारला

[स्रोत 1]

[स्रोत 2]

कॅपिटल गेन्सवर काय कर सूट उपलब्ध आहेत?

मालमत्तेच्या विक्रीतून कॅपिटल गेन्सचे कॅल्क्यूलेशन कसे करायचे हे जाणून घेण्यासोबतच, आयटीएच्या प्रत्येक विभागांतर्गत कर सूट आणि अशा नफ्यावर कर दायित्वे कमी करण्याच्या इतर मार्गांबद्दल जाणून घेण्यासाठी खालील यादी काळजीपूर्वक पहा:

कलम 54

आयटीएचा कलम 54 तुम्हाला गृहनिर्माण मालमत्तेच्या विक्रीतून मिळालेल्या कॅपिटल गेन्सवर कर सूट मिळविण्याचा दावा करण्याची परवानगी देते जर नंतरचा संपूर्ण वापर दुसरी घर मालमत्ता खरेदी करण्यासाठी किंवा बांधण्यासाठी केला गेला असेल. तुम्ही नवीन घर विकल्यानंतर 2 वर्षांच्या आत किंवा 1 वर्षाच्या आधी खरेदी करू शकता. जुन्या घरांची मालमत्ता विकल्यानंतर तुम्हाला ३ वर्षांच्या आत नवीन घर बांधावे लागेल.

सेक्शन 54F

निवासी गृहनिर्माण मालमत्ता वगळता लॉंग टर्म कॅपिटल गेन्सच्या विक्रीतून निर्माण झालेल्या कॅपिटल गेन्सवर हे कलम लागू होते. संपूर्ण रक्कम नवीन निवासी मालमत्ता खरेदी करण्यासाठी 1 वर्षापूर्वी किंवा जुन्या मालमत्तेच्या विक्रीच्या 1 वर्षानंतर गुंतवणे आवश्यक आहे. याशिवाय जुनी मालमत्ता विकल्यानंतर ३ वर्षांच्या आत बांधकाम पूर्ण करणे आवश्यक आहे.

कलम 54EC

पहिल्या मालमत्तेची विक्री केल्यावर होणारा संपूर्ण नफा विशिष्ट रोखे खरेदी करण्यासाठी वापरला गेल्यावर आयटीएचा हा विभाग तुम्हाला कर सवलतीचा आनंद घेऊ देतो. रुरल इलेक्ट्रिफिकेशन कॉर्पोरेशन (REC) आणि नॅशनल हायवे ऑथॉरिटी ऑफ इंडिया (NHAI) द्वारे जारी केलेल्या बाँड्समध्ये गुंतवणूकीची कमाल मर्यादा ₹50,00,000 आहे.

सेक्शन 54B

वैयक्तिक करदाते आणि हिंदू अविभक्त कुटुंबे शेतजमीन विकून झालेल्या कॅपिटल गेन्सवर कर सवलतीचा दावा करू शकतात. जमिनीची विक्री होण्यापूर्वी 2 वर्षांपर्यंत करनिर्धारणकर्ता किंवा त्याचे पालक किंवा HUF यांनी ही जमीन कृषी कारणांसाठी वापरणे आवश्यक आहे. शिवाय, करदात्याने मागील शेती मालमत्तेची विक्री केल्यानंतर 2 वर्षांच्या आत शेतजमीन खरेदी करणे आवश्यक आहे. नवीन खरेदी केलेल्या जमिनीच्या किमतीपेक्षा कॅपिटल गेन्स जास्त असल्यास, फरक करपात्र असेल.

कॅपिटल गेन्स खाते योजनेत गुंतवणूक

ज्या आर्थिक वर्षात तुम्ही तुमची पूर्वीची मालमत्ता विकली असेल त्या आर्थिक वर्षात आयकर रिटर्न भरण्याच्या तारखेपर्यंत तुम्ही कॅपिटल गेन्स गुंतवू शकत नसाल, तर तुम्ही कॅपिटल गेन खाते योजना 1988 नुसार तो नफा सार्वजनिक क्षेत्रातील बँकेत जमा करू शकता. तथापि, जर तुम्ही सूट विभागाशी संबंधित अटींचे पालन केले नाही, तर ठेवीवर कर आकारला जाईल.

अशा प्रकारे, भांडवली मालमत्तेची विक्री केल्यानंतर उपलब्ध अंदाजे निधी समजून घेण्यासाठी कॅपिटल गेन्सचे कॅल्क्यूलेशन कसे करायचे हे जाणून घेणे आवश्यक आहे. याशिवाय, ते पैसे योग्य मार्गावर पुन्हा गुंतवल्यास कराचा बोजा कमी होण्यास आणि जास्तीत जास्त बचत होण्यास मदत होईल.

[स्रोत 1]

[स्रोत 2]

[स्रोत 3]

वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न

All

शेअर्समधून मिळालेले कॅपिटल गेन्स कसे मोजायचे?

तुम्ही इक्विटी शेअर्सचा हस्तांतरण खर्च आणि त्याच्या विक्री मूल्यातून खरेदी खर्च वजा करून शेअर्समधून मिळालेल्या शॉर्ट टर्म कॅपिटल गेन्सचे कॅल्क्यूलेशन करू शकता. लॉंग टर्म कॅपिटल गेन्सच्या बाबतीत, हस्तांतरण खर्च आणि इक्विटी शेअरची खरेदी किंमत त्याच्या एकूण विक्री मूल्यातून वजा करा.

[स्रोत]

कॅपिटल गेन्सच्या कॅल्क्यूलेशन मध्ये पूर्ण मूल्य विचारात घेणे काय आहे?

भांडवली मालमत्तेची विक्री किंवा हस्तांतरित करण्यासाठी विक्रेत्याकडून मिळालेल्या रकमेसाठी संपूर्ण मूल्य विचारात घेणे रोख किंवा प्रकारात प्राप्त होते.

[स्रोत]

Get 10+ Exclusive Features only on Digit App

Install

Get 10+ Exclusive Features only on Digit App

CIN: L66010PN2016PLC167410, IRDAI Reg. No. 158.

गो डिजिट जनरल इन्श्युरन्स लिमिटेड (याआधी ओबेन जनरल इन्श्युरन्स लिमिटेड म्हणून ओळखली जात होती) – रजिस्टर्ड ऑफीसचा पत्ता – 1 ते 6 फ्लोर्स, अनंत वन (एआर वन), प्राईड हॉटेल लेन, नरवीर तानाजी वाडी, सीटी सर्व्हे नं. 1579, शिवाजी नगर, पुणे – 411005, महाराष्ट्र | कॉरपोरेट ऑफीसचा पत्ता – अटलांटिस, 95, 4th बी क्रॉस रोड, कोरमंगला इंडस्ट्रीयल लेआऊट, 5th ब्लॉक, बैंगलोर – 560095, कर्नाटक | गो डिजिट जनरल इन्श्युरन्स लिमिटेडचा वरील ट्रेड लोगो डिजिट इन्फोवर्क्स सर्व्हिसेस प्राईव्हेट लिमिटेड चा आहे आणि लायसन्स अंतर्गत गो डिजिट जनरल इन्श्युरन्स लिमिटेडद्वारा वापरण्यात आला आहे.