भारतातील फ्रीलान्सर्ससाठी इन्कमटॅक्स फाइलिंगभरणे (आयटीआर)

फ्रीलान्सर म्हणून कोण पात्र आहेत?

भारतीय इन्कमटॅक्स नियमांनुसार, 'फ्रीलान्सिंगमधून मिळणारे इन्कम' म्हणजे आपल्या बौद्धिक किंवा शारीरिक क्षमतेचा वापर करून बिझनेसमधून मिळणारे इन्कम आणि त्याला "बिझिनेस आणि व्यवसायातून प्रॉफिट्स आणि गेन्स" अंतर्गत ठेवले जाऊ शकते.

अशा प्रकारे, फ्रीलान्सर अशा व्यक्ती आहेत जे कर्मचारी न राहता किंवा थेट पेरोलखाली न येता त्यांचे मॅन्युअल किंवा बौद्धिक कौशल्य लागू करून विशिष्ट इन्कम इन्कम मिळवतात. त्यामुळे फ्रीलान्सर्सना त्यांच्या इन्कमनुसार टॅक्स भरावा लागतो. शिवाय, त्यांना दिलेल्या मूल्यांकन वर्षात आयटीआर फाइलिंग करणे आवश्यक आहे.

आपण नवीन फ्रीलान्सर आयटीआर(ITR) साठी अर्ज भरण्याचा विचार करीत आहात का? चला तर मग जाणून घेऊया फ्रीलान्सर आणि इतर संबंधित महत्वाच्या माहितीसाठी इन्कमटीआर कसा भरावा.

Team Digit

फ्रीलान्सर्ससाठी आयटीआर कसा भरावा?

भारतातील फ्रीलान्सर्ससाठी आयटीआर फाइलिंग करण्याची प्रोसेस सॅलरीड व्यक्तींपेक्षा वेगळी आहे. कायदेशीर, मेडिकल, स्थापत्य, अकाऊंटिंग, अभियांत्रिकी, तांत्रिक सल्लागार, चित्रपट, अंतर्गत सजावट आणि तत्सम इतर व्यवसायांमध्ये गुंतलेले फ्रीलान्सर आयटीआर दाखल करू शकतात.

सीए, डॉक्टर, वकील इत्यादी निर्दिष्ट नसलेल्या क्षेत्रांतील फ्रीलान्सरदेखील इन्कमटॅक्स रिटर्न्स फाइल करू शकतात.

आता प्रश्न हा आहे की, फ्रीलान्सरसाठी आयटीआर(ITR) कसा फाइल करावा? येथे खालील स्टेप्सवार मार्गदर्शक आहेत:

स्टेप 1 - दिलेल्या आर्थिक वर्षाच्या 1 एप्रिल ते 31 मार्च या कालावधीतील एकूण इन्कमचे कॅलक्युलेशन करा. लोन्स सारख्या कोणत्याही डेब्टच्या जबाबदाऱ्या वगळा कारण ते इन्कम मानले जात नाही.
स्टेप 2 - टॅक्स डिडक्शनचा क्लेम करण्यासाठी फ्रीलान्स बिझनेसमध्ये झालेल्या एक्सपेन्सची गणना करा.
स्टेप 3 - खालील योग्य फॉर्म निवडा आणि इसेंशियल माहिती भरा-
- आयटीआर-3 बिझनेस नफ्याचा फायदा घेणाऱ्या व्यक्तींना लागू होतो. अशा व्यक्ती हाऊस मालमत्तेतून मिळणारे इन्कम, कॅपिटल गेन्स, सॅलरी/पेन्शन इत्यादींसह रिटर्न्ससह असा बिझनेस किंवा व्यवसाय करू शकतात.
- इन्कमटॅक्स अॅक्ट सेक्शन 44AD, 44 ADA आणि 44AE नुसार अनुमानित इन्कम स्कीम्स निवडणाऱ्या लोकांना आयटीआर-4 लागू होतो. जर फ्रीलान्सर सेक्शन 44 ADA अंतर्गत बिझनेसमधील असतील, सेक्शन 44AD मध्ये निर्दिष्ट केल्याप्रमाणे व्यावसायिक इन्कम असेल आणि व्यवसायातून एकूण इन्कम ₹50 लाखांपेक्षा जास्त नसेल तर आयटीआर -4 फॉर्म लागू होईल.
  व्यक्ति इन्कमटॅक्स विभागाच्या अधिकृत पोर्टलवरून फॉर्म्स डाऊनलोड करून ऑफलाईन भरू शकतात आणि एक्सएमएल फाइल या आयटी पोर्टलमध्ये अपलोड करू शकतात. पर्यायाने, व्यक्ती पोर्टलमध्ये ते भरू शकतात आणि डिजिटल वेरीफिकेशननंतर फॉर्म सादर करू शकतात.
स्टेप 4 - टॅक्सपात्र इन्कम, डिडक्शन्स, खर्च, भरलेला अॅडव्हान्स टॅक्स यासारखे आवश्यक डिटेल्स भरा.

व्यवसायातून मिळणारी एकूण इन्कम रु.50,000 पेक्षा जास्त असल्यास चार्टर्ड अकाऊंटंटकडून 44AB अंतर्गत खाते घेणे आवश्यक आहे, लेखापरीक्षणाच्या बाबतीत असेसीने 31 ऑक्टोबरपूर्वी इन्कमटॅक्स रिटर्न फाइल करणे आवश्यक आहे. असेसीची एकूण इन्कम रु.50,000पेक्षा जास्त नसल्यास तो 44ADAच्या तरतुदीचा पर्याय निवडू शकतो आणि 31 जुलैपूर्वी रिटर्न फाइल करणे करू शकतो.

आर्थिक वर्ष 2022-23 (एवाय 2023-24) साठी आयटीआर(ITR) फाइल करण्याच्या अंतिम तारखा काय आहेत?

आर्थिक वर्ष 2022-23 आणि टॅक्स निर्धारण वर्ष 2023-24 साठी इन्कमटॅक्स भरण्याच्या महत्त्वाच्या तारखा खालीलप्रमाणे आहेत. आयटीआर न भरल्यास किंवा डेडलाइन चुकवल्यास काही दंड आणि तुरुंगवासही होऊ शकतो.

टॅक्सपेअरची कॅटेगरी	टॅक्स फाइलिंगची अंतिम तारीख - आर्थिक वर्ष 2022-23
वैयक्तिक / हिंदू अविभक्त कुटुंब / एओपी / बीओआय (लेखापरीक्षणाची आवश्यकता नाही	31 जुलै 2023
ज्या बिझनेसना लेखापरीक्षणाची आवश्यकता आहे	31 ऑक्टोबर 2023
ज्या बिझनेसना ट्रान्सफर मूल्य निर्धारण रीपोर्ट आवश्यक आहे	30 नोव्हेंबर 2023
सुधारित आयटीआर	31 डिसेंबर 2023
विलंब/उशीरा आयटीआर	31 डिसेंबर 2023

20 एप्रिल 2023 पर्यंत या तारखांना मुदतवाढ देण्यात आलेली नाही.

[स्त्रोत]

फ्रीलान्सर अॅडव्हान्स टॅक्स कधी आणि कसा भरू शकतात?

जर फ्रीलान्सरचे एकूण टॅक्स लायबिलिटी ₹10,000 पेक्षा जास्त असेल तर ते सोप्या स्टेप्सचे अनुसरण करून आर्थिक वर्षाच्या प्रत्येक तिमाहीत अॅडव्हान्स टॅक्स भरण्यास जबाबदार आहेत:

स्टेप 1 : इन्कम टॅक्स डिपार्टमेंटच्या टॅक्स इन्फॉर्मेशन नेटवर्कला भेट द्या आणि चलान 280 च्या टॅबवर नेव्हिगेट करा.

स्टेप 2 : कंपन्यांव्यतिरिक्त "0021" इन्कम टॅक्स निवडा, मूल्यांकन वर्ष, टॅक्स पेमेंटचा प्रकार, पत्ता, पॅन आणि संपर्क डिटेल्स, पेमेंट मोड. पेमेंटसह पुढे जा आणि टॅक्स पावती गोळा करा. इन्कम टॅक्स रिटर्न फाइलिंगसाठी ही पावती महत्त्वाचे दस्तऐवज आहे.

लक्षात घ्या की भारतातील फ्रीलान्सर्ससाठी इन्कम टॅक्सचे रिटर्न्स फाइल करण्यास मदत करण्यासाठी वेगवेगळे फॉर्म आहेत.

इन्कमटॅक्स विभागाने विहित केल्यानुसार आर्थिक वर्ष 2023-24 साठी अॅडव्हान्स टॅक्स भरण्याची अंतिम तारीख येथे आहे. तारखांना किंवा त्यापूर्वी अॅडव्हान्स टॅक्स न भरल्यास कलम 234B आणि कलम 234C अंतर्गत दंड म्हणून अतिरिक्त इंटरेस्ट भरावे लागेल.

आर्थिक वर्ष 2023-24 ची अंतिम तारीख किंवा अॅडव्हान्स टॅक्स फाइलिंगची तारीख	अनुपालनाचे स्वरूप	भरलेला टॅक्स
15 जून 2023	पहिला हप्ता	टॅक्स लायबिलिटीचे 15%
15 सप्टेंबर 2023	दूसरा हप्ता	टॅक्स लायबिलिटीचे 45%
15 डिसेंबर 2023	तिसरा हप्ता	टॅक्स लायबिलिटीचे 75%
15 मार्च 2024	चौथा हप्ता	टॅक्स लायबिलिटीचे 100%
15 मार्च 2024	अनुमानित स्कीम	टॅक्स लायबिलिटीचे 100%

[स्त्रोत]

भारतीय फ्रीलान्सरवर किती टॅक्स लागू होतो?

सेक्शन	अकरलेला टॅक्स	डिटेल्स
सेक्शन 194J	टीडीएस 10%	फ्रीलान्सरची प्रत्येक व्यावसायिक सेवा टीडीएस च्या अधीन असते.
सेक्शन 44 ADA	एकूण ग्रोस रीसीप्टच्या किमान 50% इन्कम जाहीर करावी. आणि त्यानुसार टॅक्स भरावा लागतो.	ग्रॉस रीसीप्ट रु50 लाखांपेक्षा कमी असल्यास आकारला जातो. त्यानंतर अनुमानित आधारावर इन्कमटॅक्सची गणना केली जाते.
सेक्शन 44AB	ग्रॉस रीसीप्ट आणि बिझनेस एक्सपेन्ससेस यांच्यातील फरकावर टॅक्स आकारला जातो.	फ्रीलान्सरची ग्रॉस रीसीप्ट ₹50 लाखांपेक्षा जास्त असल्यास किंवा निव्वळ ग्रॉस रीसीप्टच्या निम्म्यापेक्षा कमी असल्यास आकारला जातो. अशा वेळी ते बुक ऑफ अकाऊंट्स ठेवू शकतात.

[स्त्रोत]

यापूर्वी फ्रीलान्सरना व्हीएटी आणि सर्व्हिस टॅक्स भरावा लागत होता. मात्र, बदललेल्या टॅक्स धोरणात आता 18% जीएसटी लागू झाला आहे. यापुढे, फ्रीलान्सर सेवा क्षेत्रांवर आधारित सीजीएसटी, एसजीएसटी आणि आयजीएसटी देण्यास जबाबदार आहेत.

भारतातील फ्रीलान्सर्ससाठी इन्कम टॅक्स (60 वर्षांपेक्षा कमी)

निर्धारित आर्थिक वर्षासाठी निवडलेल्या इन्कम टॅक्स प्रणालीवर अवलंबून, फ्रीलान्सर्सचे इन्कम खालील इन्कम टॅक्स स्लॅब रेट्सच्या अधीन असते.

आर्थिक वर्ष 2023-24 (एवाय 2024-25) साठी नवीन इन्कमटॅक्स प्रणाली

इन्कम टॅक्स स्लॅब्स	टॅक्स आकारणीचे रेट्स
₹3,00,000 पर्यंत	शून्य
रु.3,00,001 ते रु.6,00,000 दरम्यान	आपल्या एकूण इन्कमच्या 5% जे ₹ 3,00,000 पेक्षा जास्त आहे
रु. 6,00,001 ते रु.9,00,000 दरम्यान	₹ 15,000 + आपल्या एकूण इन्कमच्या 10% जे ₹6,00,000 पेक्षा जास्त आहे
रु.9,00,001 ते रु.12,00,000 दरम्यान	₹ 45,000 + आपल्या एकूण इन्कमच्या 15% जे ₹ 9,00,000 पेक्षा जास्त आहे
रु.12,00,001 ते रु. 15,00,000 दरम्यान	₹ 90,000 + आपल्या एकूण इन्कमच्या 20% जे ₹ 12,00,000 पेक्षा जास्त आहे
₹15,00,000 पेक्षा जास्त	₹ 1,50,000 + आपल्या एकूण इन्कमच्या 30% जे ₹15,00,000 पेक्षा जास्त आहे

[स्त्रोत]

आर्थिक वर्ष 2022-23 (एवाय 2023-24) साठी नवीन इन्कम टॅक्स प्रणाली

इन्कम टॅक्स स्लॅब्स	टॅक्स आकारणीचे रेट्स
₹2,50,000 पर्यंत	शून्य
₹2,50,000 ते ₹5,00,000 दरम्यान	आपल्या एकूण इन्कमच्या 5% जे ₹ 3,00,000 पेक्षा जास्त आहे
₹5,00,000 ते ₹10,00,000 दरम्यान	₹ 12,500 + आपल्या एकूण इन्कमच्या 10% जे ₹ 5,00,000 पेक्षा जास्त आहे
₹7,50,000 ते ₹10,00,000 दरम्यान	₹37,500 + आपल्या एकूण इन्कमच्या 15% जे ₹ 7,50,000 पेक्षा जास्त आहे
₹10,00,000 ते ₹12,50,000 दरम्यान	₹75,000 + आपल्या एकूण इन्कमच्या 20% जे ₹ 10,00,000 पेक्षा जास्त आहे
₹12,50,000 ते ₹15,00,000 दरम्यान	₹1,25,000 + आपल्या एकूण इन्कमच्या 25% जे ₹ 12,50,000 पेक्षा जास्त आहे
₹15,00,000 पेक्षा जास्ती	₹ 1,87,500 + आपल्या एकूण इन्कमच्या 30% जे ₹ 15,00,000 पेक्षा जास्त आहे

[स्त्रोत]

आर्थिक वर्ष 2022-23 आणि आर्थिक वर्ष 2023-24 साठी जुनी इन्कम टॅक्स प्रणाली

इन्कम टॅक्स स्लॅब्स	टॅक्स आकारणीचे रेट्स
₹2,50,000 पर्यंत	शून्य
₹2,50,001 ते ₹5,00,000 दरम्यान	आपल्या एकूण इन्कमच्या 5% जे ₹ 2,50,000 पेक्षा जास्त आहे
₹5,00,001 ते ₹10,00,000 दरम्यान	₹12,500 + आपल्या एकूण इन्कमच्या 20% जे ₹ 5,00,000 पेक्षा जास्त आहे
₹10,00,000 पेक्षा जास्त	₹1,12,500 + आपल्या एकूण इन्कमच्या 30% जे ₹ 10,00,000 पेक्षा जास्त आहे

[स्त्रोत]

फ्रीलान्सर्ससाठी काय टॅक्स डीडक्शन उपलब्ध आहे?

फ्रीलान्सिंग इन्कमवर टॅक्स डिडक्शन्सचा क्लेम करण्याच्या अटी किंवा भिन्न स्थिति

इतर टॅक्सपेअर्सप्रमाणेच, फ्रीलान्सर देखील काही अटींची पूर्तता केल्यास डिडक्शनच्या स्वरूपात फ्रीलान्सिंग इन्कमवर टॅक्स फायद्याचा क्लेम करू शकतात, जसे की:

टॅक्स डीडक्शन्स केवळ फ्रीलान्सिंगशी थेट संबंधित एक्सपेन्ससेससाठी लागू आहे.
त्याचा पूर्णपणे वापर केवळ आपल्या फ्रीलान्सिंगच्या कामासाठी केला जातो.
हे एक्सपेन्ससेस आर्थिक वर्षात केला जातो.
फ्रीलान्सिंग एक्सपेन्ससेस कॅपिटल खर्च असू नये किंवा फ्रीलान्सरच्या वैयक्तिक वापरासाठी वापरला जाऊ नये.
तो कोणत्याही बेकायदेशीर कारणासाठी केला जात नाही.

इन्कमवर डीडक्शन क्लेमसाठी पात्र फ्रीलान्सिंग एक्सपेन्ससेस

भाड्याची मालमत्ता
दुरुस्तीसाठी एक्सपेन्स
डेप्रीसीएशन
ऑफिस एक्सपेन्ससेस
ट्रॅव्हलसाठी एक्सपेन्ससेस
जेवण, करमणूक किंवा आदरातिथ्यावर होणारे एक्सपेन्ससेस
आपल्या बिझनेस मालमत्तेसाठी स्थानिक टॅक्स आणि इन्शुरन्स
डोमेन रजिस्ट्रेशन आणि चाचणी उद्देशाने खरेदी केलेल्या अॅप्ससह इतर एक्सपेन्स

फ्रीलान्सरसाठी टॅक्स डीडक्शन्स

येथे खालील सेक्शन्स आहेत जे फ्रीलान्सर्सना त्यांचे टॅक्स लायबिलिटी कमी करण्यासाठी टॅक्स डिडक्शन्सचा क्लेम करण्यास अनुमती देतात:

सेक्शन	टॅक्स डिडक्शन/सूट
सेक्शन 80C	फ्रीलान्सर लाईफ इन्शुरन्स पॉलिसी, भविष्य निर्वाह निधी, ईएलएसएस आणि युलिप इन्शुरन्स यासारख्या टॅक्सबचत स्कीम्समधील इन्वेस्टमेंटवर जास्तीत जास्त 1.5 लाख रुपयांची टॅक्स डीडक्शन मिळवू शकतात.
सेक्शन 80 CCC	पेन्शन प्लॅन्समध्ये केलेल्या ईन्वेस्ट्मेंट्सवर रु 1.5 लाखांपर्यंत सूट.
सेक्शन 80 CCD	सरकारी स्कीम्समध्ये केलेल्या ईन्वेस्ट्मेंट्सवर टॅक्स डीडक्शन.
सेक्शन 80 CCF	यात सरकारने निर्दिष्ट केलेल्या इन्फ्रास्ट्रक्चर बाँड्समधील इन्वेस्टमेंटवर जास्तीत जास्त रु 20,000 पर्यंत टॅक्स सूट दिली जाते.
सेक्शन 80 D	स्वत:साठी, जोडीदारासाठी किंवा मुलासाठी खरेदी केलेल्या हेल्थ इन्शुरन्स पॉलिसीसाठी प्रीमियम भरल्यास टॅक्स डीडक्शन मिळते.
सेक्शन 80 DD	पात्र फ्रीलान्सर असेसीवर अवलंबून असलेल्या अपंगांच्या उपचार एक्सपेन्सपोटी जास्तीत जास्त रु.75,000 चे टॅक्स डीडक्शन क्लेम करू शकतात, जी रु. 1.25 लाखांपर्यंत जाऊ शकते.
सेक्शन 80 DDB	काही विशिष्ट आजारांच्या उपचारांसाठी टॅक्स डीडक्शन उपलब्ध आहे.
सेक्शन 80 E	फ्रीलान्सर शैक्षणिक लोनसाठी भरलेल्या इंटरेस्टवर टॅक्स डिडक्शनचा क्लेम करू शकतात.
सेक्शन 80 EE	निवासी उपयोगासाठी मालमत्ता खरेदी करण्यासाठी व्यक्तींना लोनवरील टॅक्स भरण्यापासून सूट देण्यात आली आहे.
सेक्शन 80 G	अंशत: किंवा पूर्ण धर्मादाय योगदानावर टॅक्स डीडक्शन उपलब्ध आहे.

[स्त्रोत 1]

[स्त्रोत 2]

[स्त्रोत 3]

याव्यतिरिक्त, फ्रीलान्सर विशिष्ट आर्थिक वर्षात फ्रीलान्सिंगच्या कामासाठी खर्च केलेल्यावर टॅक्स सूटचा आनंद घेऊ शकतात, जसे की दुरुस्ती खर्च, डोमेन रजिस्ट्रेशनशी संबंधित खर्च इत्यादी.

फ्रीलान्सर्ससाठी जीएसटी नियम काय आहेत?

फ्रीलान्सर्सना लागू होणारा जीएसटी खालीलप्रमाणे आहे.

जर फ्रीलान्सिंगच्या कामातून तुमचे एकूण मिळकत रु 20 लाखांपेक्षा कमी असेल तर तुम्हाला कोणताही जीएसटी भरावा लागणार नाही.
वस्तू ंची विक्री करणाऱ्या फ्रीलान्सर्ससाठी जीएसटीचा रेट्स विकल्या गेलेल्या वस्तूंच्या प्रकारावर अवलंबून असेल.
जर आपण सेवा पुरवून फ्रीलान्सिंग इन्कम मिळवत असाल तर आपण आपल्या ग्राहकांकडून जीएसटी @ 18% आकारणे आवश्यक आहे.
निर्यातीसारख्या झिरो- रेटेड पुरवठ्यावर जीएसटी भरावा लागत नाही.
फ्रीलान्सर वस्तूंची विक्री करत असल्यास किंवा निर्दिष्ट लिमिटपेक्षा कमी टर्नओव्हर असलेल्या सेवा देत असल्यास कंपोझिशन स्कीमअंतर्गत फायदा घेऊ शकतात.
एकदा तुमचा जीएसटी आयडेंटिफिकेशन नंबर जनरेट झाला की, रिटर्न भरणे तुमच्यासाठी बंधनकारक आहे.
तुमच्या सर्व इंव्हॉईसेस जीएसटी-सुसंगत असाव्यात.

फ्रीलान्सर्सनी टॅक्स अनुपालन करण्यासाठी आयटीआर दाखल केला पाहिजे. त्यामुळे फ्रीलान्सर्ससाठी आयटीआर फाइलिंगची प्रोसेस जाणून घेतल्यास टॅक्स मधून काही इन्कम वाचण्यास मदत होईल आणि टॅक्सचे पालन ही होईल.

भारतातील फ्रीलान्सर्ससाठी आयटीआर बद्दल प्रश्न

All

मला फ्रीलान्स इन्कम जाहीर करण्याची आवश्यकता आहे का?

होय, जेव्हा इन्कम टॅक्सपात्र इन्कमपेक्षा जास्त असेल तेव्हा इन्कम घोषित केली जाईल आणि इन्कम टॅक्स रिटर्न दाखल केले जाईल.

फ्रीलान्सर्सना डीडक्ट केलेल्या टीडीएस शी संबंधित माहिती कोठे मिळेल?

फ्रीलान्सर फॉर्म 26 AS मध्ये टीडीएस डिडक्शन संदर्भातील डेटा शोधू शकतात.

फ्रीलान्सर्ससाठी कोणता आयटीआर फॉर्म लागू आहे?

आयटीआर-4 फॉर्म अनुमानित टॅक्स स्कीम निवडणाऱ्या फ्रीलान्सर्सना लागू होतो. तर हाऊस मालमत्ता, कॅपिटल गेन्स, सॅलरी/पेन्शन आदींमधून मिळणाऱ्या इन्कमसह बिझनेस किंवा व्यवसायातून इन्कम असलेल्या फ्रीलान्सर्सना आयटीआर-3 फॉर्म भरणे आवश्यक आहे.