CRIF हायमार्क स्कोअर: श्रेणी, महत्त्व आणि सुधारणा कशी करावी?
भारतातील चार मान्यताप्राप्त क्रेडिट ब्युरोपैकी एक म्हणजे CRIF हायमार्क. त्याची स्थापना 2007 मध्ये हायमार्क म्हणून झाली आणि 2014 मध्ये CRIF ने कंपनीतील बहुसंख्य भागभांडवल विकत घेतले आणि नाव बदलून CRIF Highmark केले.
कंपनी एखाद्या व्यक्तीची किंवा कंपनीची क्रेडिट योग्यता मोजण्यासाठी वैयक्तिक आणि व्यावसायिक क्रेडिट स्कोअर देते.
CRIF क्रेडिट स्कोअर म्हणजे काय?
इतर क्रेडिट ब्युरोप्रमाणे, CRIF हायमार्क व्यक्तींना 300-900 मधील तीन-अंकी संख्या म्हणून व्यक्त केलेल्या क्रेडिट स्कोअरची श्रेणी देते (900 हा शक्य तितका सर्वोच्च स्कोअर आहे).
हा स्कोअर एखाद्या व्यक्तीच्या बिलांची परतफेड करण्याच्या इतिहासावर, क्रेडिटचा वापर, कर्जे आणि बरेच काही यावर आधारित आहे. हे त्यांच्या "क्रेडिटिबिलिटी" किंवा ते वेळेवर कर्जाची परतफेड करतील अशी शक्यता दर्शवितात.
जेव्हा एखाद्या व्यक्तीचा क्रेडिट स्कोअर चांगला असतो, तेव्हा ते बँका आणि इतर कर्ज देणाऱ्या संस्थांना दाखवते की तुम्ही जबाबदार क्रेडिट वर्तन दाखवता आणि ते कर्ज किंवा क्रेडिट कार्डसाठी तुमचा अर्ज मंजूर करण्याची अधिक शक्यता असते.
चांगले आणि वाईट CRIF क्रेडिट स्कोअर काय आहेत?
वर नमूद केल्याप्रमाणे, CRIF क्रेडिट स्कोअर 300-900 च्या दरम्यान आहे. 300 हा सर्वात कमी संभाव्य स्कोअर आहे, आणि हे सूचित करते की कोणीतरी धोकादायक कर्जदार असू शकतो, तर 900 हा सर्वोच्च संभाव्य स्कोर आहे आणि दर्शवितो की एखाद्या व्यक्तीकडे जबाबदार कर्ज घेण्याचा इतिहास आहे. साधारणत: 700 च्या वर स्कोअर चांगला मानला जातो.
| स्कोअर | श्रेणी | अर्थ |
| NA/NH | स्कोअर नाही | तुमचा क्रेडिट इतिहास नाही. |
| 300-549 | कमी | खराब क्रेडिट इतिहासामुळे आणि चुकलेल्या परतफेडीच्या रेकॉर्डमुळे, कर्जदार कर्ज किंवा क्रेडिट मंजूर करू शकत नाहीत. |
| 550-649 | मध्यम | भूतकाळातील काही विलंबित आणि डीफॉल्ट पेमेंटमुळे तुमचा स्कोअर कमी असू शकतो, तुम्हाला अजूनही सावकारांसाठी जोखीम मानले जाऊ शकते आणि त्यामुळे त्यांच्यापैकी काही तुमची कर्जे मंजूर करणार नाहीत. |
| 650-749 | उच्च | तुम्ही पासमध्‍ये चांगली परतफेड वर्तन दाखवले आहे, 700 वरील स्कोअर चांगले मानले जातात, कारण तुम्हाला डिफॉल्ट होण्‍याचा कमी धोका आहे असे मानले जाते. |
| 750-900 | उत्कृष्ट | तुम्ही कधीही पेमेंटमध्ये चूक केली नाही आणि भूतकाळात उत्कृष्ट क्रेडिट परतफेड वर्तन प्रदर्शित केले आहे, तुम्हाला विश्वासार्ह मानले जाते आणि अशा प्रकारे सावकार तुम्हाला कर्ज आणि क्रेडिट कार्ड ऑफर करण्यास इच्छुक असतील. |
चांगल्या CRIF हायमार्क क्रेडिट स्कोअरचे फायदे काय आहेत?
चांगला CRIF स्कोअर (700 आणि 900 मधील एक) असणे खूप फायदेशीर ठरू शकते. बँका आणि इतर कर्ज देणार्‍या संस्था या स्कोअरचा वापर व्यक्तीची "क्रेडिटिबिलिटी" निर्धारित करण्यासाठी करतात म्हणून, ते त्यांना कोणतेही कर्ज अर्ज मंजूर करायचे की नाही हे ठरवण्यात मदत करू शकतात. काही इतर फायद्यांमध्ये हे समाविष्ट आहे:
तुम्ही तुमच्या क्रेडिट मर्यादेत वाढीसाठी पात्र ठरू शकता
तुम्हाला तुमच्या कर्ज आणि क्रेडिट कार्डांवर कमी व्याजदर मिळू शकतात
तुम्हाला गृहकर्जासाठी किंवा कार कर्जासाठी अधिक सहजपणे मंजूरी मिळू शकते
तुमच्या कर्जाच्या अटींवर वाटाघाटी करण्यासाठी तुम्हाला अधिक शक्ती मिळू शकते
CRIF क्रेडिट स्कोअरची गणना कशी केली जाते?
एखाद्या व्यक्तीचा CRIF हायमार्क स्कोअर काही मुख्य घटकांचा वापर करून मोजला जातो, ज्यापैकी प्रत्येकाचे तुमच्या क्रेडिट स्कोअरवर वेगळे वेटेज असते. हे घटक आहेत:
| घटक | या घटकांवर काय परिणाम होतो |
| पेमेंट इतिहास | हे क्रेडिट कार्ड बिल, कर्ज आणि EMI च्या वेळेवर पेमेंटचा संदर्भ देते. उशीर झालेला किंवा चुकलेली देयके तुमचा क्रेडिट स्कोअर कमी करेल. |
| क्रेडिट इतिहासाची लांबी | तुमच्या क्रेडिट इतिहासाचे वय तुमच्याकडे किती काळ क्रेडिट खाते आहे याचा संदर्भ देते. जुनी खाती आणि क्रेडिट कार्डे सावकारांना खात्री देऊ शकतात की तुम्ही तुमची बिले वेळेवर भरत आहात. |
| क्रेडिट वापर | This refers to the amount of your credit limit that you use. आदर्शपणे, तुम्ही तुमच्या क्रेडिट मर्यादेच्या 30% पेक्षा जास्त खर्च करू नये, जर ते यापेक्षा जास्त असेल तर ते तुमचा स्कोअर कमी करेल. |
| क्रेडिट मिक्स | क्रेडिटचे दोन मुख्य प्रकार आहेत: असुरक्षित कर्जे (जसे की क्रेडिट कार्ड आणि वैयक्तिक कर्जे) आणि सुरक्षित कर्जे (जसे की वाहन कर्ज किंवा गृह कर्ज). दोन्हीचे मिश्रण करण्याची शिफारस केली जाते. |
| नवीन क्रेडिट चौकशी | तुम्ही क्रेडिट कार्ड, कर्ज इ. यांसारख्या क्रेडिटसाठी किती वेळा अर्ज केला आहे. जास्त चौकशी केल्याने तुमचा स्कोअर कमी होऊ शकतो. |
तुमचा CRIF क्रेडिट स्कोअर ऑनलाइन कसा तपासायचा?
रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाच्या म्हणण्यानुसार, सर्व क्रेडिट माहिती कंपन्यांना वापरकर्त्यांना क्रेडिट स्कोअर ऑनलाइन तपासण्याची आणि दरवर्षी एक विनामूल्य क्रेडिट अहवाल प्रदान करण्याची परवानगी द्यावी लागेल. तुम्ही खालील चरणांसह तुमचा CRIF क्रेडिट स्कोअर ऑनलाइन सहज तपासू शकता:
पायरी 1: CRIF पोर्टल उघडा येथे टॅग घाला
पायरी 2: “Get Your Score Now” बटणावर क्लिक करा
पायरी 3: पुढे जाण्यासाठी तुम्हाला तुमचा ईमेल पत्ता प्रविष्ट करण्यास सांगितले जाईल
चरण 4: तुमचा ईमेल पत्ता प्रविष्ट केल्यानंतर, तुम्हाला एका पृष्ठावर निर्देशित केले जाईल जिथे तुम्हाला तुमचे तपशील भरण्याची आवश्यकता आहे. यामध्ये हे समाविष्ट आहे: तुमचे पूर्ण नाव, जन्मतारीख, मोबाईल नंबर, पत्ता आणि आधार किंवा पॅन क्रमांक.
पायरी 5: एकदा तुम्ही या माहितीचे पुनरावलोकन करून सबमिट केल्यानंतर, तुम्हाला एक सुरक्षा क्रेडिट प्रश्न विचारला जाईल, जो तुमच्या रेकॉर्डवर आधारित असेल.
पायरी 6: तुम्ही सिक्युरिटी क्रेडिट प्रश्नाचे बरोबर उत्तर दिल्यास, तुमचा CRIF क्रेडिट रिपोर्ट डाउनलोड करण्यासाठी तुमच्यासाठी उपलब्ध असेल.
एकदा तुम्ही ही प्रक्रिया पूर्ण केल्यानंतर, तुम्ही तुमचा क्रेडिट स्कोर तपासू शकता, ज्याची गणना क्रेडिट रिपोर्टमधून केली जाते. हे तुम्हाला हवे तितक्या वेळा करता येते.
तथापि, वर नमूद केल्याप्रमाणे, तुम्ही वर्षातून एकदाच तुमचा क्रेडिट रिपोर्ट विनामूल्य तपासू शकता. तुम्हाला ते अधिक वारंवार तपासायचे असल्यास, तुम्ही CRIF Highmark कडून ₹399 (GST सह) पेमेंट करून असे करू शकता.
तुम्ही तुमचा CRIF क्रेडिट स्कोअर कसा सुधारू शकता?
चांगला क्रेडिट स्कोअर असणे महत्त्वाचे असल्याने, ते बँकांना आणि इतर सावकारांना तुमच्या बाजूने निर्णय घेण्यास मदत करू शकते, येथे काही मार्ग आहेत ज्याने तुम्ही तुमचा CRIF क्रेडिट स्कोअर सुधारू शकता:
तुमच्या क्रेडिट, बिले आणि कर्जाची त्वरित आणि वेळेवर परतफेड करा
तुमचे क्रेडिट युटिलायझेशन रेशो ३०% च्या खाली ठेवल्याची खात्री करा. उदाहरणार्थ, तुमची क्रेडिट मर्यादा ₹10,000 असल्यास, ₹3,000 पेक्षा जास्त न वापरण्याचा प्रयत्न करा.
तुमच्या कठोर क्रेडिट चौकशी मर्यादित करा, जसे की क्रेडिट कार्डसाठी अर्ज करणे, कर्ज इ.
हे अगदी आवश्यक असल्याशिवाय, तुमची जुनी क्रेडिट कार्डे आणि खाती रद्द करू नका. याचे कारण म्हणजे जुनी कार्डे सावकारांना खात्री देऊ शकतात की तुम्ही तुमची बिले वेळेवर भरत आहात.
तुमच्या क्रेडिट अहवालाचे नियमितपणे पुनरावलोकन करा जेणेकरून तुम्ही कोणत्याही त्रुटी किंवा चुका दुरुस्त करू शकता
तुमचा CRIF हायमार्क क्रेडिट स्कोर नियमितपणे तपासा जेणेकरून तुम्ही कोणत्याही सुधारणांचा मागोवा घेऊ शकता.
व्यवसायांसाठी CRIF क्रेडिट स्कोअर काय आहे?
CRIF Highmark कंपन्यांसाठी व्यवसाय क्रेडिट स्कोअर प्रदान करण्यासारख्या अतिरिक्त सेवा देखील ऑफर करते. बिझनेस क्रेडिट स्कोअर हे कंपनीच्या क्रेडिट योग्यतेचे मोजमाप आहे. हे विचारात घेऊन वैयक्तिक क्रेडिट स्कोअर प्रमाणेच गणना केली जाते:
व्यवसाय इतिहास
पेमेंट इतिहास
कर्ज इतिहास
मागील शोध इ.
सतत विचारले जाणारे प्रश्न
CRIF Highmark आणि CIBIL मध्ये काय फरक आहेत?
CRIF Highmark आणि CIBIL हे दोन्ही क्रेडिट ब्युरो आहेत. भारतात परवाना मिळालेल्या चार क्रेडिट माहिती कंपन्यांपैकी त्या दोन आहेत. दोन्ही वैयक्तिक ग्राहकांना आणि कंपन्यांना क्रेडिट स्कोअर आणि क्रेडिट अहवाल देतात.
तथापि, त्यांच्यातील एक लहान फरक असा आहे की ते दोघे दरवर्षी एक विनामूल्य क्रेडिट अहवाल देतात, त्यानंतरच्या CIBIL अहवालांची किंमत ₹550 आहे, तर अतिरिक्त CRIF उच्च मार्क क्रेडिट अहवालाची किंमत ₹399 आहे.
सीआरआयएफ हायमार्क व्यक्तींसाठी कोणत्या सेवा देते?
वैयक्तिक क्रेडिट स्कोअर प्रदान करण्याव्यतिरिक्त, CRIF उच्च मार्क वैयक्तिक ग्राहकांना अनेक सेवा देते, जसे की:
- CRIF हायमार्क क्रेडिट माहिती अहवाल - या अहवालांमध्ये व्यक्तीचा क्रेडिट इतिहास, परतफेड वर्तन इ.
- मायक्रोफायनान्स क्रेडिट अहवाल - या अहवालांमध्ये बँका, एनबीएफसी आणि मायक्रोफायनान्स संस्था इत्यादींकडून घेतलेल्या समूह कर्जाच्या नोंदी असतात.
CRIF Highmark व्यवसायांसाठी कोणती सेवा देते?
CRIF High Mark व्यवसायांना अनेक सेवा देते, जसे की:
- व्यवसाय क्रेडिट स्कोअर
- ओळख आणि फसवणूक विरोधी सेवा
- भविष्यसूचक विश्लेषण आणि स्कोअरकार्ड
- कर्जाची उत्पत्ती
तुम्ही तुमचा क्रेडिट स्कोअर किती वेळा तपासावा?
एखाद्या व्यक्तीचा क्रेडिट स्कोअर त्यांच्या क्रेडिट अहवालाचा वापर करून मोजला जातो. CRIF Highmark सारखे क्रेडिट ब्युरो अनिवार्यपणे प्रत्येक वर्षी फक्त एक विनामूल्य क्रेडिट रिपोर्ट देतात, क्रेडिट स्कोअर वर्षातून अनेक वेळा तपासला जाऊ शकतो.
किमान म्हणजे तुम्ही तुमचा क्रेडिट स्कोअर वर्षातून एकदा तरी तपासा, जरी प्रत्येक तिमाहीत तो तपासण्याची शिफारस केली जाते. तथापि, तुमच्याकडे अधिक वारंवार क्रेडिट क्रियाकलाप असल्यास तुम्ही ते अधिक वेळा तपासू शकता.
लक्षात घ्या की तुमचा क्रेडिट स्कोअर स्वतः तपासल्याने क्रेडिट स्कोअरवर अजिबात परिणाम होणार नाही, जरी तुम्ही ते खूप वेळा केले तरीही.
जर तुमच्याकडे यापूर्वी कधीही क्रेडिट कार्ड किंवा कर्ज नसेल तर तुमचा क्रेडिट स्कोर असेल का?
जर तुमच्याकडे कधीही क्रेडिट कार्ड नसेल किंवा कर्जासाठी अर्ज केला नसेल, तर क्रेडिट ब्युरोमध्ये तुमच्याबद्दल कोणतीही माहिती नसेल. म्हणून, जेव्हा तुम्ही तुमचा क्रेडिट स्कोअर तपासता तेव्हा त्यावर NH किंवा No History असे लेबल केले जाईल.